Đông Phương
Hôm 27/10, CNN đưa tin về cuộc phỏng vấn độc quyền với Tổng thống Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) Thái Anh Văn. Bà nói rằng mối uy hiếp đến từ Bắc Kinh gia tăng “mỗi ngày”, và lần đầu tiên xác nhận rằng quân đội Mỹ đang ở Đài. Trước đó, truyền thông Mỹ đưa tin quân đội Đài Loan thiếu sự chuẩn bị và tinh thần binh sĩ suy giảm, chuyên gia cho rằng quân đội quốc đảo có thể không thể thủ vững trận địa nếu bị tấn công.
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với CNN vào ngày 26/10, Tổng thống Thái Anh Văn nói rằng Đài Loan là ngọn hải đăng của nền dân chủ và cần được bảo vệ để duy trì các giá trị dân chủ toàn cầu. “Đây là một hòn đảo với 23 triệu dân. Người dân làm việc chăm chỉ mỗi ngày để bảo vệ bản thân và nền dân chủ của chúng tôi, để đảm bảo rằng chúng tôi có thể được hưởng sự tự do mà chúng tôi đáng có”.
Bà nói, “Nếu chúng tôi thất bại, điều đó có nghĩa là những người tin vào những giá trị (dân chủ) này sẽ nghi ngờ liệu họ có nên bảo vệ những giá trị này hay không”.
Trong cuộc phỏng vấn với CNN, Tổng thống Đài Loan cũng lần đầu tiên xác nhận rằng quân đội Mỹ đang hỗ trợ huấn luyện quân đội Đài Loan, nhưng bà không tiết lộ số lượng binh sĩ Mỹ hiện đóng quân ở Đài. Bà chỉ nói rằng Đài Loan và Mỹ đã hợp tác rộng rãi, chủ yếu để nâng cao khả năng phòng ngự tự thân.
Bà cũng thừa nhận rằng mối đe dọa từ Trung Quốc đối với Đài Loan đang ngày một gia tăng và Trung Quốc – hiện do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lãnh đạo – đang bành trướng tham vọng. Bà kêu gọi các đối tác dân chủ trong khu vực, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc, đoàn kết với Đài Loan để biểu đạt sự phản đối khi chế độ chuyên quyền có xu hướng bành trướng.
Khi được hỏi liệu Đài Loan có thể tự vệ mà không cần hỗ trợ quân sự hay không, bà Thái nói, “Miễn là có khả năng, Đài Loan sẽ tự vệ, nhưng sự hỗ trợ từ các nước cùng chí hướng cũng quan trọng không kém”.
Trước đó, trang mạng Business Insider của Mỹ đã đăng một bài báo chuyên đề vào ngày 25/10, tiết lộ thêm nội tình việc quân đội Mỹ đóng tại Đài Loan và bí mật giúp huấn luyện cho quân đội quốc đảo. Bài báo chỉ ra rằng, quân đội Hoa Kỳ đã luân phiên triển khai các thành viên thuộc lực lượng đặc biệt của quân đội Hoa Kỳ, được gọi là “Mũ nồi xanh” (Green Berets), đến Đài Loan để giúp huấn luyện về phương diện tác chiến cường độ cao, bao gồm đột phá vòng vây dưới nước có vũ trang, đột kích nhảy dù trên cao, v.v.
Báo Mỹ: Chuyên gia lo ngại về khả năng phòng ngự của quân đội Đài Loan
Tờ The Wall Street Journal (WSJ) đưa tin ngày 26/10, các quan chức chính phủ và các nhà hoạch định quân sự Mỹ lo ngại rằng Bắc Kinh có thể cố gắng chiếm Đài Loan bằng vũ lực, nhưng hầu như không ai trong số họ cho rằng quân đội Đài Loan có thể thủ vững trận địa.
Mỗi năm Đài Loan có khoảng 80.000 người nhập ngũ, và có gần 2,2 triệu quân nhân dự bị. Các binh sĩ, chiến lược gia và quan chức chính phủ của Đài Loan và Hoa Kỳ nói với WSJ rằng, quân đội Đài Loan có đầy mâu thuẫn do các vấn đề nội bộ. Điều cấp bách nhất là tinh thần binh sĩ suy giảm và thiếu sự chuẩn bị.
Khi được phỏng vấn, Xiao Chengzhi, 26 tuổi, nói rằng anh đã hoàn thành khóa đào tạo cơ bản 4 tháng vào năm ngoái, ngoại trừ một số buổi huấn luyện bắn súng, khóa học này là vô nghĩa, vì rất nhiều thời gian là đi nhổ cỏ, quét lá, vận chuyển những chiếc lốp xe bỏ đi.
Xiao Chengzhi gọi các bạn cùng lớp là “Những người lính dâu tây”, có nghĩa là những người trẻ tuổi được cha mẹ quá bảo bọc nên rất dễ bị thương. Xiao đặt câu hỏi về khả năng của Đài Loan trong việc chống chọi các cuộc tấn công của Trung Quốc.
Một số binh sĩ và binh sĩ dự bị của Đài Loan cũng bày tỏ lo lắng về công tác huấn luyện và chuẩn bị. Theo các cuộc thăm dò và phỏng vấn, nhiều người Đài Loan cho rằng một khi chiến tranh nổ ra ở eo biển Đài Loan, Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ quân sự.
Ông Grant Newsham, một thượng tá hải quân lục chiến Hoa Kỳ đã nghỉ hưu, người từng ở Đài Loan và nghiên cứu khả năng phòng thủ của nước này, nói rằng Đài Loan có một lực lượng nòng cốt được đào tạo bài bản và có “những sĩ quan xuất sắc sẵn sàng chiến đấu”. Còn các chuyên gia quân sự khác thì cho rằng các phi công và sĩ quan hàng đầu của Đài Loan thuộc top đầu thế giới.
Nhưng ông Newsham cho rằng quân đội Đài Loan không có đủ tài lực và hệ thống dự bị khá là tồi tệ. Ông đề nghị quân đội Đài Loan tăng thêm đầu tư và tiến hành các cuộc huấn luyện với Hoa Kỳ và các đồng minh để nâng cao hiệu quả.
Chính phủ Đài Loan cho biết họ đang giải quyết các vấn đề nêu trên. Giám sát viện Đài Loan đã đề cập trong báo cáo tháng 7 rằng, một số binh sĩ dự bị có tâm lý “khách qua đường”, và kêu gọi sử dụng các công nghệ như thực tế ảo để huấn luyện được tốt hơn.
Tờ The Wall Street Journal đã thu được một báo cáo do Bộ Quốc phòng Đài Loan ủy thác nhưng không được công bố rộng rãi. Báo cáo này nói rằng, việc quản giáo không thích đáng và các sự việc về kỷ luật trong quân đội đã làm giảm nguyện vọng nhập ngũ của thanh niên; thủ tục giấy tờ phức tạp đã cản trở việc huấn luyện chiến đấu.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết trong cuộc họp báo hôm thứ Ba (26/10) rằng, sẽ tiếp tục củng cố quân đội để phòng bị cho chiến tranh.
Vào tháng 9, Bộ Quốc phòng Đài Loan đã điều chỉnh các quy định huấn luyện quân sự bắt buộc, bao gồm cả việc cử tân binh tham gia tác chiến để có được kinh nghiệm thực tiễn quý giá.
Điều khiến các quan chức Đài Loan và Mỹ băn khoăn hơn cả là mức đầu tư khổng lồ của Bắc Kinh vào sức mạnh quân sự. Bộ Quốc phòng Mỹ ước tính rằng, ngân sách quân sự của Trung Quốc gấp 13 lần Đài Loan, và hiện có hơn 1 triệu đơn vị lính lục quân. Còn số lượng quân nhân tại ngũ của Đài Loan đã giảm từ 275.000 người vào năm 2011 xuống còn 187.000 người.
Năm nay, Trung Quốc không chỉ đưa vào sử dụng tàu tấn công đổ bộ đầu tiên mà còn tổ chức các cuộc tập trận mô phỏng các cuộc đổ bộ đường biển và bãi biển, đồng thời triển khai hệ thống pháo tên lửa có tầm bắn có thể đánh trúng mục tiêu Đài Loan.
Tuy nhiên, đường bờ biển dễ phòng thủ và khó bị tấn công cũng mang lại cho Đài Loan một lợi thế phòng thủ, và khả năng sẵn sàng chiến đấu của quân đội Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng bị nghi ngờ. Lý do là Trung Quốc chưa đánh trận nào kể từ Chiến tranh Việt Nam năm 1979.
Ngoài ra, “Báo cáo về sức mạnh quân sự của Đảng Cộng sản Trung Quốc” bản mới nhất từ Bộ Quốc phòng Đài Loan cũng cảnh báo rằng, Bắc Kinh có thể sử dụng các cuộc tấn công mạng để làm tê liệt trung tâm chỉ huy Đài Loan. Nếu các cơ sở phòng ngự bị tê liệt, Đài Loan có thể dựa nhiều hơn vào binh lính để ngăn chặn việc đánh chiếm cấp tốc.
Gần đây, Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan, ông Khâu Quốc Chính (Chiu Kuo-cheng) nói rằng quân đội Trung Quốc có thể có đủ năng lực tấn công toàn diện Đài Loan vào năm 2025.
Đông Phương